Nën ombrellën e platformës “Kosova që Duam”, e mbështetur bujarisht nga FES, Instituti i Evropës Juglindore për Politika Shëndetësore dhe Sociale, në bashkëpunim me OJQ-në e nderuar “Me Dhe Për Shoqërinë”, organizoi një tryezë të rrumbullakët me rëndësi të veçantë me temën “E tashmja dhe e ardhmja e Sistemit të Informimit Shëndetësor”. Kjo nismë synonte të mblidhte aktorët kyç të sektorit shëndetësor në Kosovë dhe të prezantonte gjetjet e një hulumtimi të rëndësishëm të titulluar “Parashikimi i Sistemit të Informacionit Shëndetësor në vitin 2020”. Diskutimet e zhvilluara gjatë kësaj tryeze u mbështetën në përvoja konkrete të vendeve fqinje dhe atyre me sisteme shëndetësore të avancuara.

Pavarësisht përparimeve të bëra në ofrimin e shërbimeve shëndetësore, Kosova vazhdon të përballet me mungesën e të dhënave gjithëpërfshirëse dhe të sakta për sëmundjet më të shpeshta. Sistemi aktual i informimit mbështetet ende në regjistrimet tradicionale në letër, çka e vështirëson qasjen e mjekëve në historikun mjekësor të pacientëve dhe pengon nxjerrjen e njohurive mbi gjendjen e përgjithshme shëndetësore të popullatës dhe barrën e sëmundjeve.

Sistemi Bazik i Informacionit Shëndetësor (BHIS) përfshin një sërë modulësh që mbulojnë menaxhimin e stafit dhe kredencialeve, recepsionin, historinë mjekësore, vizitat, raportimin, tabelat e personalizuara, gjurmimin e aktiviteteve dhe oraret e takimeve. Ky sistem është vendosur në 29 Qendra të Mjekësisë Familjare dhe është zgjeruar edhe në institucionet e kujdesit terciar. Megjithatë, gjatë fazës së testimit, u vërejt se një pjesë e stafit të kujdesit parësor ka aftësi të kufizuara në përdorimin e teknologjisë, çka e bën të domosdoshëm organizimin e trajnimeve të përshtatura për të përmirësuar këtë aspekt.

Një nga përparësitë kryesore të BHIS është struktura e qeverisjes, pasi sistemi është në pronësi të Ministrisë së Shëndetësisë. Kjo siguron protokolle të forta të mbrojtjes së të dhënave dhe kontrolle të rrepta të qasjes, duke garantuar ruajtjen e konfidencialitetit të pacientëve dhe duke rritur besimin ndërmjet aktorëve të përfshirë.

Për të avancuar më tej, dalin disa rekomandime strategjike që duhet ndjekur për të drejtuar zhvillimin e mëtejshëm të sistemit shëndetësor në Kosovë. Së pari, është e domosdoshme që vendimmarrësit të përcaktojnë një vizion të qartë dhe objektiva strategjike, duke siguruar transparencë dhe përfshirje të të gjithë aktorëve relevantë. Pjesëmarrja e përdoruesve fundorë që në fazat e hershme të dizajnimit të sistemit nxit ndjenjën e pronësisë dhe përmirëson cilësinë e vendimeve gjatë zbatimit. Për më tepër, duhet të bëhen përpjekje për të prioritetizuar klinikat bazuar në rëndësinë e tyre për gjenerimin e të dhënave dhe ndikimin financiar, duke lehtësuar kështu ndërhyrjet e synuara dhe ndarjen efikase të burimeve. Trajnimi gjithëpërfshirës i stafit është kyç për përdorim efektiv të sistemit dhe për prodhimin e të dhënave cilësore, duke theksuar nevojën për zhvillim të vazhdueshëm profesional. Gjithashtu, përfshirja e Sistemit të Grupeve të Diagnozës së Ndërlidhur (DRG) në BHIS mund të transformojë mënyrën e rimbursimit financiar, duke e lidhur atë me karakteristikat demografike të pacientëve, ndërlikueshmërinë shëndetësore dhe ashpërsinë e sëmundjeve – duke mundësuar kështu shfrytëzim më efikas të burimeve dhe përmirësim të cilësisë së kujdesit shëndetësor.

Në përpjekjen për të ndërtuar një sistem shëndetësor që përputhet me aspiratat e qytetarëve të Kosovës, ne duhet të jemi mbështetës të fortë të zhvillimit të Sistemit të Informacionit Shëndetësor – si përfaqësim i një Kosove të përparuar dhe të përkushtuar për të ardhmen.

Gjithashtu, është thelbësore të nxitet bashkëpunimi dhe shkëmbimi i njohurive ndërmjet profesionistëve të shëndetësisë dhe specialistëve të IT-së për të shfrytëzuar potencialin e plotë të sistemit të informacionit. Duke krijuar partneritete ndërdisiplinare dhe duke lehtësuar dialogun ndërsektorial, aktorët mund të përdorin ekspertizën kolektive për të adresuar sfidat sistematike dhe për të nxitur inovacionin në ofrimin e shërbimeve shëndetësore. Iniciativa të përbashkëta si punëtoritë, konferencat dhe programet për shkëmbim njohurish mund të shërbejnë si platforma për sinergji dhe bashkëkrijim, duke hapur rrugën për zhvillime transformuese në teknologjinë shëndetësore.

Po ashtu, përqafimi i një kulture të përmirësimit të vazhdueshëm dhe përshtatshmërisë është thelbësor për qëndrueshmërinë dhe efektivitetin afatgjatë të sistemit. Me përparimet teknologjike dhe ndryshimet në paradigmat e kujdesit shëndetësor, është e rëndësishme që aktorët të qëndrojnë fleksibilë dhe të përgjegjshëm ndaj prirjeve të reja dhe nevojave të pacientëve. Duke kultivuar një frymë të inovacionit dhe aftësisë për përshtatje brenda ekosistemit shëndetësor, Kosova mund të pozicionohet si lidere në transformimin digjital të kujdesit shëndetësor, duke përmirësuar rezultatet për pacientët, ofruesit dhe shoqërinë në tërësi. Përmes bashkëpunimit të vazhdueshëm, vizionit strategjik dhe përkushtimit ndaj cilësisë, Kosova mund të ndërtojë një të ardhme ku kujdesi shëndetësor është jo vetëm i qasshëm dhe efikas, por vërtet transformues.